Tryby ścigania przestępstw

Tryby ścigania przestępstw – w jaki sposób może być ścigany sprawca przestępstwa?

Kodeks karny wyróżnia dwa tryby, za pomocą których sprawca przestępstwa może zostać pociągnięty do odpowiedzialności karnej – publicznoskargowy i prywatnoskargowy.

Publicznoskargowy tryb ścigania przestępstw

W trybie publicznoskargowym ściga się większość przestępstw stypizowanych
w Kodeksie karnym. Oznacza to, że to powołane do tego organy, tj. Policja i prokuratura podejmują z urzędu odpowiednie czynności, aby sprawcę znaleźć, przedstawić mu zarzuty,
a następnie postawić przed sądem. Wynika to z tego, że organy te mają wówczas interes
w ściganiu sprawców takich przestępstw, jako że popełniane przez nich czyny zabronione nie tylko godzą w dobro konkretnej osoby, ale też stanowią zagrożenie dla interesu publicznego. Wobec tego, to organy albo będąc same w posiadaniu jakiejś informacji, bądź najczęściej na skutek zawiadomienia o możliwości popełnienia przestępstwa wszczynają odpowiednie działania, w tym w szczególności rozpoczynają prowadzenie postępowania przygotowawczego w formie śledztwa lub dochodzenia.

Publicznoskargowy tryb ścigania przestępstw – przestępstwa wnioskowe

Warto wiedzieć, że podrodzajem przestępstw publicznoskargowych są przestępstwa wnioskowe, co do których organy obowiązane są podjąć czynności z urzędu, jednakże nie mogą tego czynić bez uprzedniego wniosku osoby pokrzywdzonej. Chodzi tutaj m.in. o przestępstwa popełnione wobec osoby najbliższej, która to ma prawo zdecydować, czy chce ścigania członka rodziny. Pozostawia się więc pokrzywdzonemu wybór, jako że w takich sprawach najczęściej w grę wchodzić będą konflikty na tle rodzinnym.

Prywatnoskargowy tryb ścigania przestępstw

Odmiennym trybem ścigania przestępstw jest tryb prywatnoskargowy. Przewiduje on, że jest pewna grupa przestępstw, co do których uruchomienia określonych działań przez uprawnione do tego organy można żądać jedynie poprzez złożenie odpowiedniego pisma procesowego w formie prywatnego aktu oskarżenia. Organy powołane do ścigania przestępstw nie wszczynają zatem działań z urzędu ani nie prowadzą postępowania przygotowawczego. Możliwość rozpoznania sprawy rozpoczyna dopiero aktywność osoby pokrzywdzonej przestępstwem ściganym z oskarżenia prywatnego, która to w toku postępowania przed sądem musi stale popierać akt oskarżenia i stawiać się na wezwania sądu pod rygorem umorzenia postępowania. Przestępstwami ściganymi z oskarżenia prywatnego są między innymi: zniesławienie, zniewaga, naruszenie nietykalności cielesnej czy spowodowanie lekkiego uszczerbku na zdrowiu.

Należy pamiętać o tym, że zarówno prywatny akt oskarżenia, jak i zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa muszą być bardzo precyzyjne i dostarczać organom procesowym jak najwięcej znanych zawiadamiającemu czy oskarżycielowi prywatnemu informacji na temat osoby sprawcy, okoliczności popełnienia czy dowodów wskazujących na winę.

Jeśli nie czujesz się na siłach, warto rozważyć możliwość skorzystania z fachowej pomocy prawnej, aby w sposób odpowiedni przedstawić organom procesowym okoliczności dotyczące popełnienia określonego przestępstwa i doprowadzić skutecznie do ukarania sprawcy. W celu uzyskania pomocy prawnej przejdź do zakładki kontakt.